Gezellig zitten de kleuters te knutselen aan hun palmpasenstokken. Een meisje maakt vlechtjes van crêpepapier om haar stok extra mooi te versieren en toont tussendoor aan een jongere kleuter hoe hij het zijdepapier rond de stok moet wikkelen, want zij weet nog van vorig jaar en het jaar dáárvoor hoe het moet.
Zo verliep het nu in de kleuterklassen en zo verliep het ook de vorige jaarfeesten en zal het weer gebeuren bij de komende feesten: Pinksteren en Sint-Jan. Dankzij de feesten wordt het grote jaarritme zichtbaar en tastbaar, en herbeleven de kinderen dit telkens weer op een enthousiaste manier.
Elk ritme steunt op herhaling; een herhaling die het kind naar een hoger niveau en een hogere ontwikkeling stuwt zoals dat telkens weer duidelijk te zien is in de voorbereiding van de jaarfeesten.
Week- en dagritmes werken mee aan de ontwikkeling van het kind, door het vertrouwen dat ze wekken. Het is voor het jonge kind een geweldige troost en een grote geruststelling dat elke dag zijn eigen vaste ritme heeft. Voor een baby is dit vanzelfsprekend. Voor een kleuter hoort daar een weekritme bij, waardoor de dagen ‘gekleurd’ worden: de ene dag schilderen, de andere dag broodjes bakken, enzovoort. Voor een lagereschoolkind krijgt het weekritme kleur door de wekelijks op hetzelfde moment terugkerende vaklessen, terwijl de periodelessen het dagelijkse standvastige patroon vormen. Pas als de lagere school ten einde loopt, ontwaakt bij het kind het verlangen naar het onverwachte, de ontdekking en het avontuur, en mag het constante ritme al eens stevig doorbroken worden. Maar in de kleuter- en lagere school is het gefundeerde ritme het patroon waarbinnen elk kind zich in al zijn mogelijkheden kan ontplooien.
De vaste vorm (het ritme) is noodzaak voor de innerlijke vrijheid (de geestelijke ontwikkeling).
Er is nog een fijner en kleiner ritme dat zeer belangrijk en noodzakelijk is voor een gezonde ontwikkeling: het ritme binnen elke les. Het is een ademend ritme dat afwisselt tussen luisteren en spreken, opnemen en afgeven, kijken en doen, spanning en ontspanning, stilzitten en beweging, droom en wakkerheid.
Het is als het ware een muzikale aanpak, want ritme is muziek.
Geen enkele andere pedagogische aanpak gaat daar zo bewust mee om als de steinerpedagogie.
Ritme schenkt vertrouwen en maakt daardoor graduele en tegelijk gezondmakende ontwikkeling mogelijk.
Terug naar De pedagogie